Boşlukta Asılı Kalan Manastırlar

Tam zamanında Kalambaka şehrine giriş yapıyoruz. Havadaki siyaha çalan gri bulutlar, sis perdelerinin arasından Teselya ovasından geçip, Pindos dağlarının 550 metreyi bulan heybetli kayalıkları ile bizi karşılayan şehre şimdiden vurulduk. Çiseleyen yağmur romantik bir şarap gecesinin sinyallerini veriyor. Dağın yamacında kayalıkların tepe noktalarında kurulu manastırlardan oluşan ve Unesco tarafından da korunmaya alınmış ve Dünya Mirası listesine eklenmiş olan bölgeye Meteora deniliyor. Yunanlılar için ve özellikle Ortodokslar için kutsal bir nokta, o nedenle Yunanlılar tarafından bozulması ve değişmesi mümkün olmayan yer olarak adlandırılması şaşırtıcı değil. Bu

Burayı bir belgeselde görmüştüm, İngiliz bir gezgin kutsal Meteora'da Manastırlarda kalmıştı. Google Haritalar uygulamam, gezdim, görmek istiyorum, kamp alanı, yemek, kalacak yer, yürüyüş rotası gibi başlıklarla ve elbette bu başlıklar altında onlarca yer işareti ile doludur. Tahmin edersiniz ki bu bölge de gezmek istediğim yerler listemdeydi. Ön araştırma yaparken Kalambaka kentine 2 km uzaklıktaki Kastraki Köyü'nden uygulama üzerinden bir kaç ev işaretliyorum. Google bilgilerinden Kastraki'nin, Yunanistan'ın Trikala bölgesine bağlı Kalambaka belediyesindeki köylerden biri olduğunu, Kalabaka'nın ana kasabasının hemen kuzeybatısında, yürüme mesafesinde yer aldığını ve nüfusunun 2011 yılı itibarıyla 1172 olduğunu ve köyün 47.9 km²'lik bir alanı kapladığını bilgisini cebime koyuyorum. İşaretlediğim evlerden bir tanesi o dev kayalardan üçünün altında küçük bir modelinin de hemen dibinde, üstelik Meteora Kutsal Bölgesi tırmanış patikası ve araba yolunun hemen başında ve köyün neredeyse son noktasında yer alıyor. Niyetim o ev ama kısmet diye de bir şey var. Google araştırmalarım devam ederken küçük notları da cebime atmaya devam ediyorum.

Meteora’ nın tarihi 9. yüzyıla dayanıyor, dünya nimetlerinden elini çekmiş olan bazı rahiplerin buraya yerleşip kayaların içlerindeki oyuklarda yaşamaları ile başlıyor. Burada yaşayan rahipler genelde yalnız kalıp dua etmeyi tercih etmişler, sadece Pazar günleri ve özel günlerde diğer insanlarla kayadan yapılmış küçük şapellerde bir araya gelerek dua ediyorlarmış. Bölge 11. yüzyıldan itibaren özellikle Ortodoks rahipler tarafından korunaklı ve ulaşılması zor olması nedeniyle de ibadet yeri olarak kullanılmaya başlanmış. İlk zamanlar keşişler tırmanarak ulaştıkları bu tepelerde ibadetlerini ülkenin çalkantılı siyasi hayatından uzakta kalmak için tercih etse de zamanla bu dev kayalıklara manastır inşa etmeye başlamışlar. Manastırlar ortalama 300 metreyi bulan kayalıklar üzerinde yer aldığından kaldıraç sistemi ile kurulan ve halatlara bağlı filelerle taşınan malzemelerle inşa edilmiş ve güzümüzde ziyaretçiler için merdivenler eklenmiş olsa da halen bu sistem ile rahipler ve malzemeler taşınmaya devam ediyor. Rivayete göre ise, bu halatlar sadece "Tanrı kopmasını isterse kopuyor ve ancak o zaman yine Tanrı izin verdiği için değiştirilebiliyor." Bu türden rivayetlerin, öykülerin ben de uyandırdığı şudur: İnanç, dünyanın her yerinde ayakları yere basmayan rivayetlerin nesilden nesile ulaşmasını sağlayan önemli bir araçtır.

Bu kadar google bilgisi sonrası kaldığım yerden yola devam edeyim. Tam zamanında Kalambaka şehrine girdiğimiz gibi, tam zamanında Kastraki Köyü'ne de giriş yapıyoruz. Öyle büyülenmiş durumdayız ki, istediğim evi tutmuş olmama ve elimizle koyduğumuz gibi evi bulmamıza, saat 4'de bize söylendiği gibi ev sahibimize mesaj atmış olmamıza rağmen, sanki ters giden bir şey varmış gibi ya gezemezsek endişesi bir kara bir bulut gibi peşimizde... O sıra kafamı kaldırıyorum gökyüzü saate rağmen simsiyah... Peşimizdeymiş gerçekten de! Ne endişesi yahu diyorum kendi kendime, bu bildiğin kara yağmur bulutu. Hava tahmincilerine göre 3 gün aralıksız sağanak yağmur. Bu bölge için bundan daha kötüsü kavurucu öğle güneşi altında kalmak olurdu herhalde. Moral bozmuyoruz, gezgin acıkmaz, gezgin uyumaz, gezgin yorulmaz, gezgin ağlamaz. Üstelik kötü hava yoktur, ona göre giyinmemiş insan vardır.

Genç ev sahibimiz Dimitris'in genç annesi Teselia karşılıyor bizi, nasıl güleç bir yüz. Bölgenin adından almış adını. Onun yönlendirmesi ile daracık çıkmaz sokağa giriyoruz, Mavişi olabildiğince eve yapışık park edip, yürüyerek geçmek isteyen olursa diye bir adımlık yer bırakıyoruz, başka türlü oraya park etmemiz mümkün değil. Tedirgin oluyoruz, tuhaf oldu çünkü, kayrak kayalık dibinden yürüyerek geçmek zorunda kalacak insanlar, başka bir yere park etmeyi teklif ediyoruz, burası onun evinin park yeriymiş, sorun yok diyor, eyvallah deyip eve giriyoruz. Eşyaları alıp odalara yerleşiyoruz, evimiz çok güzel. Vakit kaybetmeden kısa bir köy turu ile sabah nasıl ve nereden bölgeye gideceğimizi tespit ediyoruz. İyi bir yemeği hak ettik. Yorgunuz, erkenden odalara çekiliyoruz. Telefon ışıkları bir süre daha kapı aralarından sızıyor. Kepenkler geceleri kapalı olmalı demişti ev sahibimiz, güvenlik değil de, mahremiyet açısından önemli demişti. Söz dinliyoruz. 

Günlerden Salı 3 Mayıs

Sabah yedi gibi kalkıyoruz, yağmur dinmiş gibi, hızlı kahvaltı sonrası açan güneşle umuyoruz  ki 2-3 saatimiz var, teknoloji de destekliyor umudumuzu. Tedbirli kıyafetlerle soluğu Maviş'te alıyoruz. Yürüyerek gitme planımız olası hava muhalefeti ve annemin ağrıları ile başka baharlara kalıyor. Evden çıkıp sağa döner dönmez devlet ülkesinde hissi yaratan kayalar tüm heybeti ile karşımızda duruyor. Nefessiziz, yolun başında durup kayaların heybetine saygı duruşunda bulunuyoruz. 15 kmlik yolu belli ki bu şaşlınlık ve hayranlık ile 5 saatte falan alacağız biz. Nereden mi anlıyoruz, fotoğraflarda ağzımız hep açık. Bugün için bir manastır gezisi ve manzara noktası belirledim, ertesi gün hava yağışsız gözüküyor, üstelik gezmeyi planladığımız manastırlardan biri pazartesi günleri kapalı, o nedenle sabah birbirine yakın olan iki manastırı gezip, Yanya'ya doğru yola çıkacağız, Yanya bulunduğumuz yere yaklaşık 2 saatlik mesafede. Plan iyi gibi gözüküyor. 

Havada asılı manastırlardan 2-3 tanesini uzaktan görüyoruz. Kayalar öyle heybetli ki... İnsan büyüleniyor. Buranın milyonlarca yıl önce iç deniz olduğu ve deniz dibinin yer yüzüne çıktığı ile ilgili bir bilgi var, doğruluğundan emin olamadığım ama ihtimal dahilinde olduğuna neredeyse emin olduğum. Bu manastırların inşaatına 1356 yılında başlandığı söyleniyor. Keşişlerin inzivaya çekilmelerinin ise 9. yüzyıl başlarında olduğu varsayılıyor. 

Yolda ilerlerken tüm görkemi ve haşmeti ile bizi büyüleyen kayalara hayran hayran bakarken, ilk gördüğümüz manastır Saint Nicholas Anapausas oluyor. Bu manastırı geçer geçmez duruyor ve dev kayaların yarattığı muazzamlık karşısında donuyoruz. Neyse ki rehber yanım tetikte, zaten zaman kısıtı yaşadığımız bu gezide bir de dur kalk dur kalk nereye kadar.

1356 yıllarında yapılan manastırların sayısı zamanla 24'e ulaşmış, günümüzde sadece 6 tanesi gezilebiliyor. Çok sayıda kalıntı varmış hatta bazı yürüyüş rotaları bu kalıntılar için yeniden planlanmış. özel bisiklet, yürüyüş ve tırmanış turları düzenleniyor. Üzerinde manastır olmayan kayalara ise tırmanışlar düzenleniyor ki bir tanesine denk geldik, yürekler ağızda izledik ama itiraf edeyim, azıcık daha genç ve cesaretli olmayı dilemedim de değil. Biz ancak yaşımıza uygun başımıza denk araba yolu üzerinde bulunan ve gezilebilir olanlardan 2-3 tanesini görebileceğiz. Manastırlara yaklaştıkça, kaya ile birebir uyumlu olduklarını, bir düzlüğe inşa edilmediklerini fark ediyoruz. Kayanın şekli nasılsa, manastır binalarının zeminleri de o şekli almış.

Hayali düdüğümü çalar çalmaz yeniden yola koyuluyoruz, ikinci durak noktası Rousanou Manastırı oluyor. Gezmeyeceğimiz halde manzaranın çekiciliğine karşı koyamıyoruz. 16. yüzyılın sonlarına doğru yapılan manastır II. Dünya Savaşında ağır hasar almış ve Almanlar tarafından yağmalanmış. Kadınların erişimine yasak olan manastır, onarımı ve suyun temininde halkla birlikte çalışan Kastraki Kasabasından sevilen bir rahibeye sunulan şükran vesilesiyle 1988’de rahibelere de açılmış, Aziz Barbara Manastırı olarak bilinmesine rağmen manastıra neden “Rousanou” isminin verildiği de bilinmiyor. Bir zamanlar keşişlerin halat merdivenler ve ağlarla tırmandıkları manastır şimdi merdivenler ile kolay ulaşılır hale getirilmiş yine bir kayalıktan uzanan 1868’de yapılan ahşap köprüsü ise 1930’da sağlam bir köprü ile değiştirilmiş. Manastırda duvar resimleri, ahşap ikonlar yanı sıra yine eşsiz bir manzaranın bizi beklediğini bilmemize rağmen ulaşımı en güç bu manastırı bu turda es geçmeye karar veriyoruz.

Hemen manastır altında vadiye bakan tepeden bir kaç fotoğraf çekimi sonrası, "Gün Batımı" tepesine ilerliyoruz, sabah erkenci horozları olarak tepeyi oldukça boş buluyoruz. Yağmur bulutları ara ara güneşin kollarına izin verse de genel olarak hava kapalı. Manzara büyüleyici, insan buradan gün batımı keyfi yapmadan dönmek istemez tabi ki, Atina'dan Selanik'ten düzenlenen gün batımı turlarının boşuna olmadığı belli. Biz ne yazık ki göremeyeceğiz. Ama manzara öyle büyüleyici ki güneşi de olmayı versin noktasındayız. Sanki başka bir hal içinde olabilirmişiz gibi.

Bulunduğumuz noktadan beş manastırı tespit ediyoruz ama altıncıyı bir türlü göremiyoruz. Uzun soluklu fotoğraf, video çekimleri sonrasında, günün rotasında olmayan altıncı kiliseye kadar araba ile devam etme kararı alıyoruz. İyi ki öyle yapıyoruz, akışına bırakmak, anda kalmak falan şahane şeyler değil de nedir? Üstelik hayat siz planlar yaparken kahkaha atmıyor muydu, biz de durmuyoruz, onun kahkahasına karşılık veriyoruz.

Monastery of St. Stephan'a varınca anlıyoruz neden altıncı kiliseyi göremediğimizi. Meteora'nın güney ucunda, Kalambaka üzerinde yer alan bu manastır kenti görebileceğiniz en güzel noktalardan birine sahipmiş meğer, üstelik ulaşımı en kolay olan bu manastırı gezmek annem için de çok kolay olacak. Mavişi park ettiğimiz yerde öyle bir tabela var ki, kurduğumuz hayalleri yıkmak için birebir: kamp yapmak yasak. Neyse ki gelecek yılların karavan turu hayallerine dair minik şoku hızla atlatıp, derdimizi pamuklara sarıp, usul usul sevip iniyoruz arabadan, daha önce okuduğumuz üzere kıyafet şartı var, uzun eteklerimiz olmadığından belimize bağlamamız gereken şallar yanımızda, yoksa 3 euro olan giriş ücretine bir de 5 euro şal parası ödemek zorunda kalacaktık. Google ve manastırda bulunan bilgilendirmelere göre keşişlerin bu kayalığın üzerindeki yerleşimi, 12. yüzyılın sonlarına tarihlenen çileci Yeremias'ın manastırı ilk kurduğu zamanlarda başlıyor. 14 yüzyılda manastır inşaatı başlıyor ve 16 yüzyılda tamamlanıyor. Manastıra daha sonra 18. ve 19. yüzyılda yeni yapılar ekleniyor. En son 1961 yapılan yurt binası ise kız öğrenci yurdu olarak da kullanılıyor. 

Manastır çıkışı,  bulutlar hala izin veriyorken, Büyük Meteoro Kutsal Manastırı'na doğru gitmeye karar veriyoruz, manastırlar bazı günler ve mevsimlere göre değişen saatlerde kapalı olduğundan planlama yaparken mutlaka buna dikkat etmek gerekiyor. Biz edemedik, mecburen Salı sabahını bu nedenle büyük manastıra ayırdık. Büyük Meteora adı gibi büyük olmasının yanında en yüksek noktada tüm heybeti ile insanı "küçük" hissettiriyor. 534 metre yükseklikteki bu erkek manastırı, “Platys Lithos” (Geniş Kaya) sırtının tepesinde yer alıyor. 4. yüzyılda Meteora'lı Aziz Athanasios tarafından kurulmuş. 

Kahve molasını burada vermek iyi bir fikir oluyor, manastır kapalı olduğundan belli ki  tur otobüsleri sabah şöyle bir "seyir" turu attırıp, açık olan diğerlerine doğru yığılmışlar. Önde Varlaam Manastırı, elde kahve, arka planda yer alan Rousanou Manastırına karşı bundan daha güzel ve huzur verici seyir ve dinlenme keyfi bulamayacağımıza eminiz. Anda kalıp, şükür etmekten öte yapılacak bir şey yok gibi. 

Yağmur bulutunun dağılmış olması bir manastırlık daha vakit sağlıyor bize. ertasi gün, iki manastır kuşağında yer alan manastırlardan mecburen açık olan Varlaam Manastırı'nı bugün görmek için inişe geçmeye başlıyoruz.

Varlaam Manastırı diğer adıyla All Saints Manastırı, sarp bir kayanın tepesinde  16. yüzyılın başlarında kurulmuş, ancak adını 14. yüzyılda kayaya yerleşen münzevi Varlaam'dan almış bir erkek manastırı. Bu manastırdaki arşivlerin kıymeti meşhur. Varlaam bu bölgenin ikinci en büyük manastırı, adından da anlaşılacağı üzere en büyüğü, Büyük Meteora Manastırı. 1617 yılından itibaren eklenen yapılarla birlikte Varlaam,  Üç Hiyerarşinin şapeli olarak anılmaya başlanıyor. Eski yemekhanesi, müze olarak  kullanılan bu görkemli manastıra, 1923 senedinde yapılan 195 basamaklı merdivenle ulaşmak mümkün ve evet, biz bu merdivenleri koşarak çıktık. 

Manastırlar halen şarap üretimine devam ediliyor ve daha da şaşırtıcısı, kaldıraç sistemi çalışıyor ve rahipler ve malzemeler manastıra bu sistemle taşınıyor. Biz tam fotoğraf çekerken bir rahip file içinde geldi ama ayıp olur diye fotoğraf çekemedik.

Yağmur bulutları uzak diyarlara doğru yol almış olmalı ki, sağanak denen yağmurdan eser yok. Güne köyde devam etmeye karar veriyoruz. Yağmurluklar belde aşağıya inerken hava birden bir bulutun tepemize gelip, alçalması ile kapkara oluyor, yüklü bulut bize bir kıyak geçiyor gene de, yaklaşık bir saat yağdı yağacak havada köyü turluyoruz, eşim Kalambaka'ya gitmeye kararlı, ben tedbirli davranıp, şeker gibi bir insan olmamdan mütevellit erime ihtimalime karşılık eve dönüyorum. Yarın ola hayrola... 

Şuraya gezerken ciddi takılan bir baba kız bırakalım. 

 

Neraida üzerinden Kalambaka

Günlerden Pazartesi 2 Mayıs 

Sabah erkenden yoldayız. Bugün, bu gezide belki de bizi en heyecanlandıran noktalardan birine varacağız: Meteora.  

Ama öncesinde Sırp Köprüsü'nden geçeceğiz. Buraya yaklaşık 3 saatlik bir yolculuğumuz var ve yağmur bu sefer yakamıza yapışacak gibi, korkumuz yok, hazırlıklıyız. Sklarē'den aldığımız börekler yolculuk için gene yancı posizyonunda, çay için Stanley fullendi, kahve için press göreve hazır, her seferinde mutfak bölümündeki çekmecede unutulan beyaz, yeşil ve bilumum bitki çayları da iç çekmecede hazır. Akşamın lezzeti daha çok su götürecek belli, şarkılı, türkülü yolculuk üzerinde iki göl var: Limni Volvi ve Limni Koroneia. Otobandan ayrılıp, gölleri güney hattından geçmeye karar veriyoruz. Selanik bir önceki gezi rotamızda olduğundan ve belki dönüşte de uğrayacağımız için transit geçeceğimiz bir nokta olacaktı, ama yol her türlü süprize gebe tabi ki.

Sabah hazırlığı sırasında fark ettiğimiz ve konforumuzu epeyce etkileyecek 12v ile şarj olabilen buzdolabı şarjının jak kısmında bir sorun var. Selanik iyi bir çözüm noktası olabilir düşüncesi hakim olsa da farklı bir pratik çözüm ile bu fikirden vazgeçiyoruz ama bir kere girdik Selanik'e. Merkezde yer alan sanayiye doğru yol alıyor, 1 Mayıs ertesi resmi tatile dikkate almadığımız için kapalı olan kepenklere derdimizi anlatıp, bütün haklarımızı bulduğumuz çözümden yana kullanıp geldiğimiz gibi hızla yola revan oluyoruz.

Göl manzaraları birbirinden güzel olunca, orada burada dura kalka yol alıyoruz. Çiçek yetiştiriciliği bölgesinden geçiyor olmalıyız, her yerde hummalı bir hazırlık var. Yol boyu fotoğraf çekimi için durunca, rehberim herşeyim kendim geriliyorum. Ama öyle bir manzaraya var ki dur demesem olmaz, diyorum. 

Nihayet 4 saat sonra Neraida'dayız. Google işleri inanılmaz kolaylaştırıyor. Burada olma amacımız, yorumlarda denk geldiğim şu not:

Yunanistan'ın en uzun ve en etkileyici köprülerinden biri olan 1.372 metre uzunluğundaki Sırp Köprüsü, Neraida köyünden gerçekten geçmeye ve hayranlıkla bakmaya değer! Köprü, Kozani - Larissa Ulusal Karayolu'nun bir parçasıdır ve Kozani'nin 15 km güneydoğusunda ve Sırbistan'ın 7 km kuzeybatısında yer almaktadır. 6 Kasım 1976'da, Aliakmonas nehri üzerinde Polyphytos'un yapay gölünün oluşturulduğu zaman açıldı. 1972 yılında inşaatına başlanmış ve 1975 yılında hizmete girmiştir. Gölün oluşumundan önce temelin yanı sıra inşa edilmiş 27 dev sütundan oluşmaktadır. Ancak bu köprü, baraj ve yapay göl inşaatından önce inşa edilen önceki 4'ü ile bu noktada üst üste 5. sırada yer alıyor. İlk köprü, kaynaklara göre 1884 ile 1890 yılları arasında inşa edildi. 1941'de Müttefikler tarafından Almanların geçmesini önlemek için patlatılan metal bir köprüydü. Almanlar da, Fardykampos savaşında yardıma gelen İtalyan birliklerini geciktirmek için gerillalar tarafından tahrip edilen ahşap bir köprü inşa ettiler. 1953 yılında metal köprüyle değiştirilen üçüncü köprüyü arka arkaya yapan İtalyan mühendistir.

Köprüden geçeceğiz ama ilk önce manzaraya doyalım niyetindeyiz. Köye doğru çıkarken buranın bir hayli kalabalık olmasını, özellikle yereller tarafından gezilecek görülecekler listesinde olması ve elbette 2 Mayıs nedeniyle tatilini değerlendirenlere bağlıyoruz Hava kapalı ama henüz yağmadı. Yağmurluklar ve ne olur olmaz şemsiyemiz ile Maviş'i uygun bir yere park edip, başlıyoruz köyü keşfe. Manzara doyumsuz, üstelik henüz köprüyü görmedik bile.  

Köy şirin evlerden, cafelerden ve sonsuz manzara vaad eden resturantlardan oluşuyor gibi. Akışı takip edip, köprüyü göreceğimiz kilise bahçesine doğru ilerliyoruz. Henüz yağmur yağmıyor.  

Köprünün görüntüsü öyle büyüleyici, babam bu manzara karşısında teslim oluyor. Her köşesinden fotoğraf çekiyor, video kaydı alıyor ve "iyi ki" eklemişiz bu rotayı diyoruz. Yağmur henüz yağmıyor. 

Köydeki yürüyüşü tamamlayıp dönüşe geçtiğimizde yağmur çiseliyor ama dedim ya ekip hazırlıklı. Mavişe varıyor, çiseleyen yağmur altında birer kahve içip köprüden geçmek için yola koyuluyoruz.  Köprüden araçlar tek şeritte ilerliyor ve trafik ışıklarının geçmelerine izin vermesini bekliyor, bu deneyim için heyecanlıyız. Belli sayıda araç geçicine izin veriliyor. Çok bekler miyiz derken, karşıdan tek şerit geçit töreni edasıyla gelen araçları fark ediyoruz. Az sonra sıra bize gelecek ve Polyphytou Gölü üzerinde yer alan bu tarihi köprüden biz de geçeceğiz.

Meteora'dan önce Larissa'ya uğrayacağız. Larissa, yaklaşık 2 saatlik bir mesafede. Larissa'da gezmek istediğimiz iki yer de tatil nedeniyle ne yazık ki kapalı ama Larissa'nın veya Yenişehir adıyla anılan kenti vikipedi bilgilerine göre Osmanlı Devleti döneminde Balkanlar'ın en önemli merkezlerinden biri olduğundan ve 1924 Nüfus Mübadelesi öncesinde yoğun bir Türk nüfusun yaşadığı notu nedeniyle gezmek istiyoruz. Aynı notta okuduğum son cümle ise, "Yunanistan iç siyaseti açısından, Yunanistan Komünist Partisi'nin geleneksel bir kalesidir." gezmeyi planladığınız iki noktayı kesinleştirmemize neden oluyor. Ah bir de 2 Mayıs'ın tatil olmasından mütevellit her yerin kapalı olacağı bilgisine sahip olsaydım iyi olacaktı. Böylece, Atatürk 'ün annesi Zübeyde Hanım 'ın mezar taşının da bulunduğu "Diachronic Museum"u ve "National Resistance Museum" u gezemeden, arkeolojik verilerde  Taş devrinden beri yerleşim birimi olan Larissa'yı ne yazık ki, şehrin meydanına bakan sokağa Maviş'i park ettikten sonra koşar adım meydanı görüp terk ediyoruz.  Larissa'ya hakkını teslim edemedik, üzgünüz, ama kesinlikle bir kez daha geleceğiz. Tek tesellimiz, hala yağmur yağmadı. 

Şehirdeki hızlı tur sonrası Meteora'ya doğru devam ediyoruz. Yaklaşık bir saat sonra beş gibi evde olma planımız tıkır tıkır işliyor. 

***

Şuraya gezmekten pek memnun yolda4yolcu koyalım.

 

Küçük Bir Kasaba Nea Peramos

Nea Peramos, Nea Midia adıyla 1923’te kurulmuş, mübadeleden önce Türkiye’nin Karadeniz Bölgesinden daha sonra da Kapıdağ Yarımadası’ndaki Peramos (Perama) adlı köyden Yunanistan’a göçen Rumlar buraya yerleşmiş ve köylerinin adının önüne bir Nea sözcüğü getirerek bu yerleşim yerine Nea Peramos adını vermişler.

Sevilay Okay'ın gezi notlarında okuduğum bu cümle mi beni etkiledi bilmiyorum ama ilk durak noktası için Nea Peramos'u seçtiğime memnunum. Ekip de öyle. İlk görüş olarak pek beğeniyoruz bu küçük kasabayı.

Bir şeyler atıştırıp, hemen kendimizi sokağa atıyoruz. Evin tarifi basit, çünkü burası bir kasaba, haliyle bir kilise bir okul binası var ve bizim evimiz ikisinin ortak duvarının hemen karşı aralığı ve sağdan üçüncü ev. Uygulamanın öneri ve ev sahibine özel mesaj kısmına bir krokinin meseleyi kolaylıkla çözebileceği notunu düşüyorum. Saatler 21'i gösteriyor, Cumartesi olmasına rağmen, sezonun henüz açılmamış olmasından mütevellit bir kaç yer açık ki kentleri, kasabaları ve köyleri "az" ken  daha "çok" severiz. Bir barı bir sonraki akşam için not ediyoruz, ev sahibine balık için mekan sordum, cevap bekliyorum. 

Babam yürüyüşü erken kesiyor, annem hiç çıkmamıştı zaten. Yürüyüş sırasında açık olduğunu fark ettiğim çantamın yarattığı kalp sıkışıklığı cüzdanın yokluğu ile krize doğru meylediyor. Adımlarım sık, kalbim sıkışık, hızım maksimumda... Dile kolay 400 euro vardı içinde ve cüzdan yok. Arabada düşürmüş olabileceğim hissim kuvvetli, umudum yok değil ama alt limite yaklaşmış. Öfkem taştı taşacak, nasıl bu kadar dikkatsiz olabilirim. 

Olabilmişim gerçekten de, arabada bulamıyorum cüzdanı. Eve ağladım ağlayacak halde girerken, annemlerin bu duruma çok üzüleceğini bildiğimden söz birliği edip, onlara bu kayıptan söz etmemeye karar veriyoruz. Kapı aralık, ayakkabılarımı çıkarıp içeri giriyorum, başım önde ve korkarım uzun  ve uykusuz bir gece boyunca boş ve donuk gözlerle etrafa bakıyor olacağım. Babam yatak odalarının kapısında elinde "mor" bir şeyle anneme doğru "işte ben böyle fermuarlı, kartlık bölümü de olan bir şey" diyor ve ben uğultulu bir şekilde babama doğru koşup, "nereden buldun, neredeydi" diyerek babamın elinden cüzdanı alıyorum. Herkes şaşkın bana bakıyor. Sinir boşalması diye bir şey var ve ben onu dibine kadar yaşıyorum. Cüzdanım elimde üstelik içi dolu. 

Eşim tüm sakinliği ile olanı biteni anlatıyor, annemler "eee be kızım napalım tut ki yolda düşmüştü, cana geleceğine" diye devam ederken, eşim "ben diyorum da dinlemiyor, üzdü kendine boşuna" derken, "yarın gece balıklar benden" diye hem ağlıyor hem de gülüyorum. Neyse ki hava yumuşuyor, herkes beni teselli ediyor, babam bu iş bize yaradı deyip hepimizi güldürüyor. 

Günlerden Pazar 1 Mayıs

Uyanıyoruz, erkenciyiz. Sabah yürüyüşü ve sonrasında gün rotası aşağı yukarı belli. Kavala sadece 15 km ve sahilden bir kaç kasaba gezilerek gidilecek. Maksat o kasabaları görmek bir de kurabiyesinden alıp 5 çayına eve yetişmek. 

Uyanan ve merhabalaşan herkesin kalbi benzer bir ritmle atıyor bu sabah:

1 Mayısssss 1 Mayısssss İşçinin Emekçinin Bayramıııııı 

Kahvaltının sohbet konusu anılar... Gözlerimiz dolu dolu dinliyoruz birbirimizi. En az yaşayan ama en çok dinleyen ben. Bu sabah küçük bir sürprizle dönüyoruz yürüyüşten, hem masanın havası değişsin hem de kaptan mumsuz geçirmesin doğumgününü diye kahve yancılarından birini pasta olarak seçmiştim. Bir gece önce keşif gezintisi sırasında gözüme kestirdiğim pastane/fırın/kafe Sklarēs beni hayal kırıklığına uğratmıyor. Aldığımız her şey taze ve lezzetli. Ispanaklı peynirli börek hepimizden tam not alıyor. Hele bir portakallı revanisi var ki yaman bir lezzet. Kasada sohbete daldığım kızın hediyesi paskalya çöreği yol yardımı olarak çantadaki yerini alıyor. Güleç yüzlü olmak hep mi kazandırır. Kazandırıyor!

Kahve için termosları hazırlıyoruz, ne olur ne olmaz yolluk atıştırmalıklar ve meyve çantası da alınıyor yanımıza, saatler 11'i gösterdiğinde, ehli keyif ilk gün keşfini başlatacak düdüğü çalıyorum. Rehber olmak bunu gerektirir. 

Önce Potentatu Beach'den başlayıp, Ammolofoi Beach'e doğru ilerliyoruz, uçsuz bucaksız kumsallar sezona tam hız hazırlanıyor, henüz denize giren yok, sezon 1 Haziran'da açılacakmış, sonradan konuştuğumuz biri bize yazın buralarda yer bulunamayacağından bahsediyor. Öylesine bir uçsuzluk ki insan oraların adım atılamayacak kadar çok insanla dolabileceği fikrini kabullenemiyor. O uçsuz kumsala inen toprak yollardan birinde insan eliyle oluşturulduğu belli bir kum tepesi kıpkırmızı ve arada sarı sarı çiçekleriyle bizi kendine çağırıyor, kızgın kumlardan soğuk sulara koşamayan yanımız bu çağrıya sessiz kalamıyor ve durup fotoğraf çekimi için arabadan iniyoruz. 

Sonsuz kumsala inen toprak yollarda haliyle toz olan Maviş, kaptanı dertli yaptı yapacak yüzünden belli ama Kavala yönüne döndüğümüzde karşımıza çıkan ilk benzinlikte arabayı yıkama fikrine ekipçe öyle bir karşı çıkıyoruz ki, tozlu Maviş'le yola devam ediyoruz. Nea Peramos'u geride bıraktığımız yolda tepeden görünen manzara kahve molası için iyi bir seçenek gibi gözüküyor. Manzaraya karşı içilen çay ve kahveler, yanında tüketilen tuzlu krakerler bitince, yola devam ediyoruz. 

Nea Iraklitsa ilk durağımız, limanı olan bu küçük yerleşim birimine kanımız hemen ısınıyor. Limandan başlayıp iç kesimlere yürüyor bir kaç fotoğraf çektirip oradan ayrılıyoruz. Ayrılmadan önceki son kare çınar gölgesindeki kahve oluyor. Çınarları yatay budadıkları için yükselmediğinden bir çardak gibi doğal gölgelik görevi görüyor. Ne fikir ama! 

Palio'dan sonrası otobandan Kavala. Kavala şehir merkezinde, hemen liman bölgesindeki ışıklarda kırmızı yanınca duruyoruz, sağımızda 1 Mayıs yürüyüşü yapan işçileri görünce annem inmek istiyor araçtan, katılacak illa onlara. Biz hareket ederken, kafile ellerinde pankartları, marşlar okuyarak uzaklaşıyor. 

Kavala'da limana park ediyoruz Maviş'i. Şansımıza kurabiye almak için durduğumuz dükkanın önü boş, içerideki kızlardan biri Türk, Türkan Yunan eşiyle birlikte 10 yıldır burada yaşıyor. Dükkan kendisinin değil ama anladığım kadarıyla ortak gibi bir şey. Kurabiyeleri alıyor, geçmiş yıllarda yemek yediğimiz mavi kareli patiska masa örtülü restorandı buluyor, uzaktan şehre hakim kaleye selam ediyor, geçmiş gezi anıları üzerinden yürüyüşü dönüş yönüne çaktırmadan çevirip, sohbet ediyoruz. Hızlandırılmış kurabiye turunu geride bırakıp köyümüze dönmeye karar veriyoruz. Tam da beş çayı saatinde elimizde iki uzo ile eve geliyoruz. 

Ev sahibinden öğrendiğim Nezas Fish Point'e sabah vermiştim siparişi, ne olur ne olmaz diye yola çıkmadan paket servis olarak akşam 7 için sözleşmiştik. Benim aklımda harika bir domates salatası var, ama önce mekanı doğumgünü için süslemeliyim. Maviş'ten ışıkları çıkarıyor, her yeri donatıyorum, mumlar ve çiçekler ile kutlama için hazırım diyen masaya kimseyi oturtmuyorum. Ben mutfağa, annem dinlenmeye, babamlar siparişe. Zaman geçiyor, 6.45'de annem ben de bir yürüyeyim hem de bakayım buldular mı diyor, kaçan kaçana. İyi ki bir kovaladık masadan... 

Ellerinde paketler ile geliyorlar, her yer ışıl ışıl. Doğumgünü çocuğunun yüzünde kocaman bir gülümseme. Öpücüğü hak etmemin verdiği haklı gurura karşı koyamıyorum, duruşum mu değişti benim. Yüzümdeki pembelik neden?

Seçimlerim herkesi bahtiyar ediyor. Neredeyse 1,5 kiloya yaklaşan cüssesi ile masanın orta yerini kaplayan deniz çupra ızgara konusunda  herkes hem fikir,  "yok böyle bir lezzet", ızgara jumbo karidesler ve tava barbunya parmakları şapırtdatmamızla kalmamıza engel oluyor, birbirimize bakıp gülüyoruz, biraz uçlardan gitmiş gibi. Mutluluk hare olmuş başımızdan bir karış havada asılı, biz dışardan görenlerin yalancısıyız. Hele de o taze soğanla yapılmış hardallı patates salatası, benim domates salatasını sollamasa iyiydi de, yapacak bir şey yok, Sezarın hakkı Sezara. Uzo'yu yanlış almışız sonradan anlıyoruz, kız bize sert mi olsun deyince dikkatsiz davranmış ve iki şişeden birini sadece üreticisi farklı sanıp Çipuro almışız. Bundaki esansı hiç birimiz sevemiyoruz, aç ve sefil kalmaktansa, vazgeçmiyor ve ikişer dubleyi balıklar ağlamasın diye sohbetin keyfine katık edip, tüketiyoruz. Oysa ki, bir önceki gezilerden de deneyimli olarak tercihimiz hep Plomari, neden birden yolda Uzo değiştirdik bir türlü anlam veremiyoruz. Bir sonraki durakta 2 şişe Plomari alıp bu ayıbı örtüyoruz. 

İyi bir uyku için yemek sonrası gece yürüyüşü yapıyor, Neraida ve Larissa üzerinden Kalambaka'ya yapacağımız ve yaklaşık 6 saat sürecek yolculuk için heyecanımızı bastırmaya çalışıyoruz. 

***

Yarın Sırp Köprüsü üzerinden sarp kayalarda havada asılı gibi duran kiliselerin olduğu Meteora'ya doğru yola çıkacağız. 

*** 

Yarın ola hayrola. 

Kaba Hesap 3000 km

Planlama için kaba bir hesap çıkarmaya çalışıyorum. Aşağı yukarı 3000 km, 35 saatlik bir yolculuk ön görülüyor. 19 gece 20 gün için yorucu değil. Annem babam da olacağı için Maviş'le olsak da, konaklama ev ya da otel seçenekleri sunan çeşitli uygulamalardan olacak. Bütçeyi 3 temel masraf kalemi üzerinden planlıyorum. Yakıt, Konaklama, Günlük Masraflar. Gezi öncesi tam bir "inek" moduna girerim. Deli gibi okur, inceler, araştırır ve mümkün olan alternatifler üzerine kafa yorarım. Haliyle bu gezi için de aylar öncesinden dünya benzin piyasasını takip ediyor, konaklama ve gezi noktalarını yavaş yavaş excele aktarıyor, Ruşen Teyzeyle dedikodunun dibine vuruyorum.  Yakıt, gezi maliyetinin beşte birini oluşturacak, ana ağırlığı konaklama alıyor. 20 gün 4 kişinin beslenmesi, müzeler, turlar da eklenince konaklama kadar da günlük masraflar tutacak gibi. Toparlarız bence. Olur yani. 

Babamı arıyorum, kaba rota üzerinde anlaşıyoruz, annem sen ne dersen ocu çünkü. Eşim saatli maarif takvimi gibi detay istiyor. Haklı!

Günlerden Cuma 29 Nisan

İnstagram etiketim belli "yolda4yolcu", namı diğer, yerinde duramayan pire İsmet, uzun yol şoförü kaptan Halim, son kortizon bükücü Bilge ve o iş bende kamber rehber Evren olarak rotayı istişare edişimizin onuncu seferinde, biraz da akışına bırakalım dediğim noktaların fazlalığı ekibi tedirgin ediyor, ama bilirler ki, o iş bendedir, a,b,c,d,e planları yapılmış, konaklama yer alternatifleri ve yol güzergahları ve online, offline, hard copy haritalar ve elbet küllüyatı çıkarılmış yol notları ile tam teşekküllü gezi rehberiyimdir ki "Doğru Turizm, Taşımacılık, Seyahat ve Gezi Rehberlik Hizmetleri A.Ş." kurucu ortağı olarak bizi tercih eden kendimizi ve müdavimlerimizi bugüne kadar hiç utandırmadım. Bir kaç kaybolma ve yol yerine nehir yatağına çıkma durumlarını saymazsak başımıza gelenler cilve olarak adlandırılabilir bence. 

Günlerden Cumartesi 30 Nisan

Son iki gün ve iki geceler süren hummalı bir ön hazırlıkla, kurular, yaşlar, konserveler, etler derken, buzdolabı 1 aylık açlık ve sefalete hazır gibi. Bulamayız diye, kayısı rakısı, mastika, 2 şişe ne olur olmaz şarabı ve geçişte alınması planlanan 2 rakı için rezervasyonu önceden yapılmış çanta da tamamlanınca, holdeki duruma bakılırsa, Maviş'te bize yer kalmamış gibi, ama olacak, elbet sığacağız. 

Sabaha karşı alınan duşların arabayı yerleştirme için verilen çabada heba olmasını saymaksak, saat 4:38 gibi yola çıkmaya hazırız. Bir gece önceki iyi uykular öpücüklerinde kulağa fısıldanan 5 gibi teker dönere hakkını veriyoruz. Benden söylemesi, ekip zımba gibi, tam saha pres gezinin hakkı verilecek belli. 

Babam önceden sözü vermiş, Çanakkale köprüsünden geçilecek, para peşin, babamdan damada doğumgünü hediyesi. Kutlamalar akşama balık uzoyla... 

9 gibi İpsala'dayız. 5 araba var önümüzde, henüz bizim topraklardayız, 2 saate yakın sürüyor işlemler, tek kişi çalışıyormuş, 5 arabanın işleminin 2 saat sürmesi anormal geliyor hepimize, veryansın ediyoruz komşuya, kesin bekletiyor diye, geçerken özür dileyeceğiz, sorun tamamen bizim sınırdaymış, 5 dakika bile sürmüyor Kipi sınır kapısından geçişimiz. Komşu yapıyor komşuluğunu. 

Mavişle olmanın güzel yanı her han her yerde verdiğin molalarda yeme içme özgürlüğünün olması ki bu sabah için hazırladığım sandviçler ve çaylar yolculuk esnasında çoktan mideye indi bile. Dedeağaç ilk durak, gezdik gördük ama bacaklar açılsın diye  sahile inip Maviş'i park edeceğiz, şöyle bir yürüyüp, ilk fotoğrafları burada çekip, eski anılardan kalanlar ve hiç hatırlanmayanlar derken 1 saatlik bir mola sonunda yola devam edeceğiz. Zaten hepi topu 35-40 km sonra, gezilecek görülecek yerler listemin ilk durağına varacağız: Nestos Deltası ve Vistonida Gölleri Ulusal Parkı. 

Park, kaplumbağalar, flamingolar ve pelikanlara ev sahipliği yapan geçitler, lagünler ve longoz ormanlarının bulunduğu delta arazisi olduğundan denizle, göl iç içe. Manzara nefes kesici. Okuduğum notlar arasında öyle ilginç hikayeler vardı ki çalışkan bir rehber olarak yolculuk esnasında bu hikayelere yer verip bilgilendirme yapmadan da duramıyorum. Söz konusu Yunanistan olunca hikayelerin, yerlerin, mekanların mitolojiye dayandırılması olmazsa olmaz demek. Tabi ki buranın da hikayesi mitolojik bir kahramana dayanıyor. Sağolasın Google diyor ve eldeki bilgiyi sizinle de paylaşıyorum. 

Mitolojide Nestos (veya Nessus), Oceanus'un 12.456 nehir ve 3.000 peri ile birlikte ilk doğan oğluydu. Söğütler, çınar ve sedir ağaçları ile orkideler ve sazlıklar ile bitki yaşamı, aralarında balıkçıl, kartal ve akbabalar ile 300 kuş türü, 11 amfibi türü ve 21 sürüngen türü, balıklar ve diğer su yaşamı canlıları ile akarsuyun nazik biçimde yol açtığı her yerde doğa ilk günkü tazeliğinde gibi insana bir saflık hissi veriyor.

Buraya zamanın kısıtlı olmadığı bir gezi yapabilirsek, bisiklet ve kano ile gezmenin çok daha zevkli olacağı fikrinde eşimle birlik olduğumuzdan, gerekli notları alıp, hayata niyetimizi belli ediyoruz. 

Otobandan ayrılıyoruz, Agori Fanari Beach üzerinden nokta atış, Aziz Nikola Manastırına gideceğiz, gideceğiz gitmesine de o deltanın büyüleyici manzarası karşısında soluksuz kalıp sapağı kaçırıyoruz, aman da ne iyi ediyoruz. 

Öncesinde Agori Fanari Beach'de denize şöyle bir uzaktan da olsa bakma molası verdiğimizden ve sonsuz kumsaldaki oluşumları bir türlü çözemediğimizden ve babamın bulduğu oldukça büyük ve kırılmamış deniz kabuğunu koleksiyonuma eklemek üzere güvenli bir yere sarıp sarmalayıp koyduğumdan ve elbette bir kaç kare fotoğraf çekimi sonrası kahve ve çayı bu sonsuz maviliğe bakarken içip, yolculuğun ilk saatleri ile ilgili yapılan sohbetten sonra yola mutlu mesut devam ettiğimizden, kaçan sapağın derdi bizi germiyor. 

Yolcuların keyfi yerinde, sırtı pek, karnı tok, kontrol uzmanı son kortizon bükücü annem sürekli kilo alacağız, sürekli yeniyor içiliyor dese de, kaptanın seyri de keyfini coşturuyorken bence ilk saatler için oldukça iyi iş çıkarıyoruz. Neyse ki zamanlaması her yıl olduğu gibi Mayıs ayına tesadüfi ve olağan üstü bir biçimde "harika" denk gelen yolculuğun bu saatlerinde yağmur yok, hatta dönüş yolunda sıklıkla dile getireceğimiz gibi şans bizden yana. Mevsim süprize açık, 3 mevsim kıyafetle yolculuk hali ise ister istemez "kalabalık" hissini perçinliyor. Her mevsime bir ayakkabı çarpı üç çarpı dört gibi bir hesap sadece ayakkabılar için.  E bunun bir de kıyafet versiyonu var ki, oraya hiç girmek istemiyorum. Ama bu tecrübeli gezgin onu da düşündü elbet, dokuzuncu günün sonunda kalınacak üç gecelik ev, çamaşır makinalı. Pırıltılı zekama bu noktada bir kez daha hayran olunabilir. 

Ah deneyimli gezginim, ah benim sevdalı ruhum, ah benim öngörüsü derya, planı zehir rehberim. Her şeyi düşünür! Ey okur, bu noktada evrene mesaj göndermeyi unutmayalım ve elbette bir maşallahınızı alırım. 

 

Agios Nikolaos Kilisesi ile Virgin Mary Pantanassa Ortodoks Kilisesi birbirine ahşap bir köprü ile bağlanıyor. Şans bizden yana demiştim değil mi? Vistonida Gölü üzerindeki Agios Nikolaos Kilisesi'ne doğru ilerlerken, tam köprünün ortasına gelmişken, uzaktan da olsa flamingoları görüyor, yol yorgunluğunun bir kısmını bu ahşap köprüde bırakıyoruz. Kiliselerin hep bir hikayesi oluyor, nedense de birden fazla. Bu kiliselerin gezinin ilerleyen günlerinde gezmyi planladığımız  Aynaroz Kutsal Vatopedi Manastırı'na bağlı olduğunu yoldaolmak.com sayfasından öğreniyorum. 

Hep yaptığım gibi her kutsal mekanda, hayatın bana sunduğu şanslara teşekkür ediyor, "iyi ki"lerimi anıyorum. Mum yakmayı ihmal etmiyorum. 

Sağı göl solu deniz olarak başlayan ve yeşiller içinde devam eden otobandan yaklaşık 2 saat sürecek yolculukla, daha önce gördüğümüz Kavala'yı es geçerek Nea Peramos'a varıyoruz. Evi bulmakta zorlanıyoruz, bir kaç insana eldeki adresi soruyor, adresin yetersizliği ile ilgili onlardan da olumsuz cevap alınca, aynı düzlemde bir alt sokak bir üst sokakta mucizesini bekleyen faniler gibi dolanıyoruz, genç bir kız görünce "bizi anlayacak kadar İngilizce bilir" diyerek umutlanıyor ve çareyi tuhaf bir tesadüfle onda buluyoruz. 

Telefondan uygulama üzerinden tuttuğum evin adresini göstermeye çalışırken, kız ev sahibinin fotoğrafını görüp "babam tanıyor bu kişiyi" diyerek elinde benim telefon eve giriyor, kendi telefonu ile çıkıyor ve evi kiraladığım kişiyle görüşebilmem için telefonu bana uzatıyor. Ev sahibimiz az sonra bizi almaya geliyor. Araba meğerse evin arka sokağındaymış. Google haritalar evin önünü arkasını karıştırmış. Telefon olmayan zamanlardan Heykel'in önünde ve arkasında buluşmak için birbirini bekleyen iki insan halimize kahkahalarla gülüyor ve bahçesi ile gönlümüze taht kuran evimize yerleşiyoruz. Yorgunuz, balık uzo yarın akşama. Bu akşam elde olanla yetineceğiz. Soframız zengin, gönlümüz hoş. 

2 gece buradayız... 

Şuraya yolda olmaktan mutlu iki yolcu bırakalım